Prawo rodzinne ma to do siebie, że często argumentacja zawarta w uzasadnieniach bardzo starych, pochodzących sprzed kilkudziesięciu lat wyroków, zachowuje aktualność.
Przykładem może być uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 2 grudnia 1957 r. (sygn. akt I CR 140/57), w którym Sąd Najwyższy odniósł się do kwestii choroby psychicznej jednego z małżonków jako przesłanki rozkładu pożycia.
Czy sam fakt, iż stan psychiki jednego z małżonków jest chorobliwy, z góry przesądza o treści wyroku ?
Nie. Zgodnie z argumentacją zawartą w uzasadnieniu, choroba psychiczna musi „pozostawać w sprzeczności z istotą i celami małżeństwa”. Mając (…) podstawy do wniosku, że stan psychiczny powódki odbiega od stanu normalnego, sąd powinien szczegółowo rozważyć z udziałem biegłego, czy stan ten pozostaje w sprzeczności z istotą i celami małżeństwa, i dopiero na tej podstawie ocenić, czy można go uznać za ważną przyczynę rozkładu pożycia małżeńskiego stron”. Innymi słowy, sam fakt choroby o niczym nie przesądza, sąd musi dokładnie poznać okoliczności sprawy oraz dokonać oceny opierając się o opinię biegłego.
W innym, jeszcze starszym (z dnia 29 lutego 1952 r., sygn. akt C 690/51), wyroku, Sąd Najwyższy wskazał, że „W wypadku gdy choroba psychiczna jednego z małżonków stała się powodem rozkładu pożycia małżeńskiego, fakt celowego zatajenia tej choroby przed zawarciem związku małżeńskiego może uzasadniać winę w spowodowaniu tego rozkładu”. Teza ta również zachowała aktualność do dnia dzisiejszego.
W jednym z „młodszych” wyroków, tj. wyroku z dnia 23 września 1999 r., sygn. akt II UKN 131/99, Sąd Najwyższy zajął się kwestią zdolności osoby chorej psychicznie do SAMEGO UDZIAŁU w postępowaniu w sprawie o rozwód, tzn. tym, czy osoba chora psychicznie może się rozwieść.
Zgodnie z uzasadnieniem, „Choroba i leczenie w poradni zdrowia psychicznego nie uzasadniają przyjęcia braku zdolności strony do czynności procesowych (art. 65 § 1 KPC). Choroba taka bowiem nie unicestwia zdolności do czynności prawnych (art. 12 i 13 KC)”.
Michał Kleszcz
tel. 730109703
.
