Rozwód to nie tylko zakończenie związku małżeńskiego, ale również konieczność uporządkowania kwestii finansowych. Jednym z najtrudniejszych tematów, z jakim mierzą się byli małżonkowie, jest podział majątku wspólnego oraz spłata kredytu hipotecznego zaciągniętego w trakcie małżeństwa. W mojej praktyce radcy prawnego często spotykam się z pytaniem: jak podzielić kredyt po rozwodzie i czy sąd może rozdzielić zobowiązania między małżonków?
Wspólność majątkowa małżeńska – od czego wszystko się zaczyna
Z chwilą zawarcia małżeństwa pomiędzy małżonkami powstaje z mocy prawa ustawowa wspólność majątkowa. Obejmuje ona wszystkie składniki majątku nabyte w czasie trwania małżeństwa – zarówno przez oboje małżonków, jak i przez jednego z nich.
Rozwód a majątek wspólny – co się dzieje po wyroku?
Prawomocny wyrok rozwodowy automatycznie znosi wspólność majątkową, ale nie oznacza jeszcze fizycznego podziału majątku. Od tego momentu każdy z byłych małżonków ma prawo do połowy wspólnych aktywów, chyba że sąd orzekł inaczej. Dopiero w ramach odrębnego postępowania o podział majątku (lub w trakcie rozwodu, jeśli strony złożą odpowiedni wniosek) można dokonać rzeczywistego rozliczenia.
Warto podkreślić, że sąd dokonuje podziału tylko aktywów – nie rozdziela zobowiązań, takich jak kredyty. Oznacza to, że kredyt hipoteczny po rozwodzie nie staje się automatycznie obowiązkiem tylko jednego z byłych małżonków.
Kredyt hipoteczny a rozwód – jak wygląda sytuacja wobec banku?
Z punktu widzenia banku rozwód nie zmienia niczego. Niezależnie od tego, komu przypadnie mieszkanie, byli małżonkowie nadal pozostają solidarnie odpowiedzialni za spłatę kredytu. Oznacza to, że bank może domagać się spłaty od obojga lub tylko od jednego z nich – według własnego uznania.
Nawet jeśli sąd przyzna nieruchomość jednej stronie z obowiązkiem spłaty drugiej, bank nie jest związany takim rozstrzygnięciem. Dlatego przy planowaniu, kluczowe jest równoczesne uregulowanie sytuacji kredytowej z bankiem. W przeciwnym razie w BIK obojga byłych małżonków nadal będzie widnieć pełne zadłużenie, co może utrudnić uzyskanie nowych zobowiązań finansowych.
Roszczenia regresowe – gdy jeden małżonek spłaca kredyt po rozwodzie
Często po rozstaniu jedno z małżonków kontynuuje spłatę rat kredytu hipotecznego. W takiej sytuacji ma ono prawo domagać się od byłego partnera zwrotu połowy uregulowanej kwoty (tzw. roszczenie regresowe). Zasada ta obejmuje również niektóre stałe opłaty związane z utrzymaniem nieruchomości. Warto jednak pamiętać, że, zgodnie z aktualnym orzecznictwem, sądy różnicują te wydatki – przykładowo, koszty mediów (woda, prąd, gaz) nie podlegają zwrotowi w poowie jeśli tylko jeden z małżonków faktycznie korzystał z lokalu.
Kancelaria radcy prawnego Michała Kleszcza świadczy usługi prawne związane m. in.
z rozwodem i podziałem majątku. Obejmuje swoim działaniem głównie teren Małopolski (Chrzanów, Oświęcim, Jaworzno, Libiąż, Trzebinia, Krzeszowice, Wadowice, Zator, Skawina, Wieliczka, Kraków) oraz Śląska (Jaworzno, Mysłowice, Sosnowiec, Dąbrowa Górnicza, Katowice). Możliwe są spotkania osobiste w siedzibie Kancelarii w Libiążu bądź konsultacje online.
Możliwe sposoby rozwiązania sytuacji kredytowej po rozwodzie
Z praktyki wynika, że istnieje kilka sposobów rozwiązania problemu wspólnego kredytu hipotecznego po rozwodzie:
1. Przeniesienie kredytu na jednego z małżonków
Najczęściej spotykane rozwiązanie. Wymaga zgody banku oraz podpisania aneksu do umowy kredytowej. Bank ocenia zdolność kredytową osoby, która ma przejąć zobowiązanie. Po podpisaniu aneksu jeden z kredytobiorców staje się jedynym kredytobiorcą, a drugi zostaje formalnie zwolniony z długu. Jednocześnie dokonuje się przeniesienia prawa własności części nieruchomości przypadającej kredytobiorcy zwalnianemu z długu na drugiego kredytobiorcę.
2. Porozumienie między małżonkami bez udziału banku
Byli małżonkowie mogą zawrzeć umowę – np. w formie aktu notarialnego – w której ustalą, że jedno z nich spłaca kredyt i zwalnia drugie z tego obowiązku. Takie rozwiązanie jest jednak ryzykowne, ponieważ bank nadal może żądać spłaty od obu kredytobiorców w przypadku zaległości. Nawet jeśli kredytobiorca, który ma spłacać kredyt, ma dobre intencje, nie można wykluczyć sytuacji losowych, które staną mu na przeszkodzie.
3. Cesja kredytu na osobę trzecią
Zdarza się, że kredyt w części przypadającej jednemu kredytobiorcy przejmuje np. nowy partner drugiego z nich – oczywiście za zgodą banku. To rozwiązanie wymaga szczegółowej analizy prawnej i finansowej, dlatego w takich przypadkach warto skonsultować się z radcą prawnym, który pomoże zabezpieczyć interesy klienta.
4. Sprzedaż nieruchomości i spłata kredytu
Czasem najlepszym wyjściem jest sprzedaż nieruchomości i przeznaczenie uzyskanych środków na spłatę kredytu. Pozostała kwota (jeśli taka zostanie) może być wtedy podzielona między byłych małżonków. To rozwiązanie pozwala uniknąć dalszych sporów i utrzymania wspólnego zobowiązania.
5. Podział fizyczny nieruchomości
W przypadku np. domów jednorodzinnych czy większych mieszkań, możliwy jest fizyczny podział nieruchomości. Może on być przeprowadzony w trakcie sądowego postępowania działowego lub przed notariuszem (jeśli obie strony są zgodne). Kredyt obciąża nieruchomość nadal, ale każdemu z kredytobiorców przypada ściśle określona część nieruchomości.
Skontaktuj się z naszą kancelarią
Jeżeli interesuje Cię rozwód, a mieszkasz, przykładowo, w Chrzanowie, Libiążu, Trzebini, Krzeszowicach, Oświęcimiu, Zatorze, Alwerni, Wadowicach, Jaworznie, Oświęcimiu, Mysłowicach, Sosnowcu, Katowicach lub też jeżeli potrzebujesz pomocy przy podziale majątku, warto zasięgnąć profesjonalnej porady. Zapraszam do kontaktu z moją kancelarią radcy prawnego w Libiążu.
Pomagamy klientom z całej Małopolski i Śląska, a także, z pomocą zaprzyjaźnionego zespołu adwokatów i radców prawnych, z innych części kraju.
🕊️ Profesjonalnie, rzeczowo i z empatią pomożemy Ci przejść przez proces rozwodu i podziału majątku.
Zapraszam do kontaktu.
Michał Kleszcz
radca prawny